Bańska Szczawnica to jedno z najpiękniejszych i najbardziej fascynujących miejsc, jakie miałem okazję odwiedzić. Miasto położone jest w sercu Słowacji, a czas zdaje się w nim płynąć w zupełnie innym tempie. Otoczone górami i przepełnione bogatą historią, zachwyca swoją malowniczością i wyjątkowym dziedzictwem.
Była świadkiem zmieniających się warunków politycznych i społecznych Europy Środkowej. Stanowiła istotną część korony Węgierskiej, następnie Czechosłowacji a dzisiaj jest częścią niepodległej Słowacji. Przez wieki, była jednym z najważniejszych ośrodków górniczych Europy Środkowej. Pierwsza odnotowana wzmianka o wydobyciu drogocennych minerałów pochodzi z 1156 roku, ostatnią kopalnię zamknięto w 2001 roku.
Nazwa miasta natychmiast odpowiada nam na dwa pytania: Kto? Oraz Gdzie? Wyjaśnię od końca :)
Druga część, czyli Szczawnica przyjęła się od miejsca, Gór Szczawnickich (Stiavnicke Vrchy), które błyszczą nad okolicą niczym korona. Najwyższy szczyt tego masywu to Sitno (1009 m n.p.m.) natomiast miasto jest położone na wysokości 621 m n.p.m. Szczawnickie Wierchy należą do Wewnętrznych Karpat Zachodnich i są pochodzenia wulkanicznego. Trzeciorzędowy stratowulkan miał powierzchnię przekraczającą 2000 kilometrów kwadratowych, a to cudowne miasto było w jego centrum. Erupcja wulkanu niesie ze sobą olbrzymie zmiany otoczenia i klimatyczne, jednak gdy popiół opadnie, a lawa zastygnie, pod zaschniętą skorupą pojawiają się kolorowe klejnoty z serca naszej planety. W Bańskiej Szczawnicy kolory były głównie srebrne i złote a przewodnik zapewniał mnie, że kolorów było więcej.
Czas na pierwszy człon, czyli Bańska. W języku słowackim Banik to górnik, ta część nazwy nawiązuje do górniczych korzeni miasta i jego znaczenia jako centrum wydobycia różnych zasobów mineralnych.
Legenda głosi, że salamandry, magiczne stworzenia uchodzące za strażników ognia i minerałów, wskazały górnikom miejsce, gdzie znajdują się złoża kruszców. Pewnego razu grupa zmęczonych i zniechęconych poszukiwaczy natknęła się na salamandrę wychodzącą z jaskini. Postanowili podążać za nią i wkrótce odkryli bogatą żyłę rudy. W tym miejscu zbudowano kopalnię, która dała początek miastu Bańska Szczawnica.
Wędrówka przez brukowane uliczki Starego Miasta to podróż w czasie do epoki świetności górniczej. Majestatyczny Stary Zamek, imponujące kościoły, kaplice i fantastyczne kamienice skrywają w swoich murach sekrety dawnych czasów. Wycieczka do pobliskich muzeów i kopalń, takich jak Sztolnia Bartolomej czy Sztolnia Glanzenberg, odsłania fascynujący świat górnictwa, stanowiącego fundament rozwoju miasta. Nie sposób pominąć również majestatycznego kościoła św. Katarzyny, z jego gotycką architekturą i bogato zdobionymi wnętrzami, które zachwycą każdego odwiedzającego. Miłośnicy historii i militariów powinni odwiedzić zamki. Spacerując po ich murach, można poczuć ducha przeszłości i wyobrazić sobie dawne oblężenia i bitwy. Roztaczające się z nich panoramiczne widoki zapierają dech w piersiach i na długo pozostają w pamięci. Z zamkowego wzgórza zobaczysz Plac Świętej Trójcy, rozpoznasz go po wspaniałej barokowej Kolumnie Morowej. Wzniesiono ją w 1767 roku i jest to prawdopodobnie najwyższy pomnik w całym kraju. Jest symbolem pamięci i zadumy, miejscem refleksji nad trudnymi czasami, jakie przeżyło miasto. Przypomina o epidemii czarnej śmierci, czyli dżumy, która zdziesiątkowała Europę, a jednocześnie stanowi wyraz nadziei i wiary w przyszłość.
Bańska Szczawnica to również prężny ośrodek edukacyjny. W 1735 roku swoje podwoje otwarła Szkoła Górnicza przekształcona po latach w Akademię Górniczo-Leśną. Jest to najstarsza uczelnia techniczna na świecie. Dzięki zlokalizowaniu jej w sercu ówczesnego wydobycia wszystkie najnowsze technologie mogły być testowane w okolicznych kopalniach. W szkolnym ogrodzie botanicznym, którego powierzchnia wynosi ponad 3 hektary, możemy usiąść w cieniu sekwoi mamuciej.
Jeśli lubisz malarstwo, rzeźbę i przy okazji chcesz zrobić kardio, Kalwaria połączy to dla Ciebie w jedną całość. To zespół barokowych obiektów sakralnych wybudowanych na Ostrej Górze (Ostrý Vrch 749 m n.p.m.), będący miejscem kultu religijnego i duchowego. Budowę ukończono w 1751 roku, a na całość składają się trzy kościoły oraz dziewiętnaście kaplic. Na zboczach tego wzgórza doświadczysz prawdziwego wytchnienia od codzienności.
Bańska Szczawnica to idealne miejsce na weekendowy wypad lub dłuższy pobyt. To miasto, które zachwyca magią historii, pięknem architektury i bogactwem kulturowym. Każdy znajdzie tu coś dla siebie, niezależnie od tego, czy interesuje się historią, sztuką, górnictwem, czy po prostu chce odpocząć w pięknych okolicznościach przyrody. Nie ma więc zatem nic nadzwyczajnego, że od 1993 roku jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Mam nadzieję, że niedługo znów ją odwiedzę.
Pozdrawiam i dziękuję za pomoc w szybkim rozwianiu wątpliwości prawnych dotyczących publikacji tej fotorelacji, SLOVAKIA TRAVEL národnej destinačnej agentúre :)